Ciężko sobie wyobrazić pracę zespołu projektowego bez znajomości tolerancji geometrycznych. Umiejętność odczytywania symboli tolerancji jest potrzebna nie tylko do prawidłowego zrozumienia rysunku technicznego. Jest niezbędna do komunikacji w miejscu pracy, zarówno zewnętrznej (z klientem), jak i wewnętrznej, z pozostałymi członkami zespołu. Jakie jest zastosowanie tolerancji geometrycznych? Jakie są rodzaje tolerancji geometrycznych?
Tolerowanie geometryczne — co to jest?
Czym jest tolerancja geometryczna? Ujmując to najprościej jak się da, tolerancją nazywamy dopuszczalny margines błędu. GD&T (z angielskiego Geometric Dimensioning and Tolerancing) dopuszcza błędy w zakresie kształtu i położenia, ale nie wielkości. Dopuszczalny jest więc odchyłek kształtu, tolerancje bicia, tolerancje położenia oraz inne.
W przypadku tolerancji geometrycznych możemy wyróżnić dwa systemy: GD&T i GPS. GD&T bazuje na normie ASME Y14.5M-2018 opracowanej przez Amerykańskie Stowarzyszenie Inżynierów Mechaników. Z kolei dla GPS podstawą jest norma ISO (ISO 8015:2011 i ISO 1101:2017). Warto orientować się, jakie symbole tolerancji geometrycznych stosuje się w obu systemach. Wtedy można prawidłowo zinterpretować oznaczenia na rysunku technicznym maszynowym.
Do czego używa się tolerancji geometrycznych?
Tolerancje geometryczne to nieodzowny element rysunku technicznego. Geometryczne wymiarowanie i tolerancja pozwala uwzględnić zmiany, które mogą zachodzić pod wpływem czynników, które nie sposób wyeliminować, jak np. naprężenie materiału, zmiany kształtu pod wpływem ciepła itp. Dzięki oznaczeniu tolerancji jeszcze na etapie tworzenia projektu możliwe jest udoskonalenie projektu bez konieczności dokonywania kosztownych poprawek już po uruchomieniu produkcji.
Prawidłowa interpretacja wymagań rysunku technicznego to obligatoryjna umiejętność w przypadku osób zajmujących się dokumentacją techniczną. Symbole tolerancji geometrycznych są używane praktycznie na każdym etapie produkcji wyrobu: od kontaktu z klientem i ustalania szczegółów projektu po kontrolę jakości gotowego wyrobu. Pomocne mogą się okazać szkolenia z rysunku technicznego organizowane pod okiem specjalistów. Podstawy rysunku technicznego często są wymagane w przedsiębiorstwach produkcyjnych i nie tylko. Prawidłowa interpretacja wymagań tolerancji geometrycznych ułatwia komunikację również w przypadku zespołów międzynarodowych. Symbole tolerancji są wspólne i niezmienne, niezależnie od kraju pochodzenia i używanego języka.